Mỗi người đều có một con quỷ và một ông bụt ẩn náu bên trong. Bên cạnh cái tốt (kindness) luôn có cái bóng của cái xấu (shadow) theo đuổi như hình và bóng. Shadow (cái ác, tham, sân, si) chỉ cần sểnh ra là ngóc đầu dậy.
Rất nhiều người thể hiện tham sân si một cách vô thức – vì họ hoàn toàn không nhận ra rằng con quỷ trong họ đứng trong bóng tối (shadow trong tiếng Anh là cái bóng) và điều khiển mình. Khi thả lỏng shadow trong vô thức, một người vẫn hồn nhiên sống với những suy nghĩ lệch lạc, nói lời khó nghe và làm điều xấu xa.
Tại sao đa số những người theo đạo thiên Chúa giáo có xu hướng sống thiện? Có lẽ ngoài việc tin vào lời răn dạy vào điều thiện của Chúa, họ có một thói quen xưng tội. Khi xưng tội một người đã đủ dũng cảm nói ra những điều không phải hoặc tội lỗi họ đã phạm phải. Đây là một cách đối diện với cái bóng shadow bên trong để thức tỉnh, để không lún sâu vào nó. Ở ý này, nhà tâm lý học Carl Jung đã nói một câu tôi cho là cực kỳ sâu sắc: integrate shadow into consciousness. Hiểu nôm na là để không bị con quỷ bên trong xui khiến, bạn phải luôn cảnh giác nhắc nhở bản thân tránh xa điều xấu xa, vốn hiện hữu ngay bên trong con người bạn.
“Sự chú ý (prosoche) là trạng thái tinh thần Khắc kỷ cơ bản. Đó là sự cảnh giác và hiển diện không ngừng của tâm trí tỉnh táo. Nhờ thái độ này, con người hoàn toàn ý thức được mỗi việc mình làm trong từng khoảnh khắc” (Hadot, 1995).
Chủ nghĩa Khắc kỷ đề cao sự thận trọng không sa đà vào cái xấu, những điều vô bổ hàng ngày làm tổn thương đến năng lực kiểm soát của lý trí. Nếu để tâm trí tự do nới lỏng, ta sẽ đánh mất nó. Người Khắc kỷ có bài thực hành về tự “xưng tội” mỗi tối trước lúc đi ngủ bằng cách đọc đoạn nhắc sau: Đừng để giấc ngủ khép mắt anh chừng nào còn chưa suy ngẫm ba lượt về những gì làm trong ngày: ta có nghĩ, có nói, có làm những gì ngu ngốc, những điều không phải, có làm tổn thương những ai không? (Life of Pythagoras)
Ai cũng có một monster ẩn nấp bên trong. Khác nhau chỉ ở chỗ kiểm soát nó thế nào thôi: integrate shadow into consciousness.
BrandSon
The daily stoic
